Klubi i artisteve dhe gazetareve, Rr./St.'Elena Gjika' pn./nn. Gjilan, Kosove, e-mail:rrjedha.nr@gmail.com

155 vjetori i gazetarise shqiptare -Fillimet e shtypit shqiptar deri me 1900..23 gusht 1848 - Jeronim De Rada boton Albanese d'Italia (Shqiptari i Italise) ne Napoli te Italise. Gazeta e pare qe njihet zyrtarisht e shqiptareve. U botuan 27 numra, ne italisht, deri me 1849, afro 3 numra ne muaj ku u trajtuan kryesisht probleme te arberesheve te Italise.1 janar 1860 - Anastas Byku boton Pellazgu ne Lamia te Greqise, e perjavshme politike e shoqerore. U botua per dy vjet.2 gusht 1871 - Vilajeti i Kosoves boton Prizren ne Prizren. E para gazete ne trojet etnike, porse ne gjuhe te huaj, turqisht dhe serbisht, dhe qe vijoi deri me 1874. E pason Kosova e Prishtines, 1877 - 1888), edhe kjo ne turqisht dhe serbisht.24 qershor 1879 - Hysen Pasha boton Ishkodra, gazeten e pare ne gjuhen shqipe te botuar ne trojet etnike ne Shkoder. Filloi si organ i Vilajetit te Shkodres, por me themelimin e deges se Shkodres se Lidhjes se Prizrenit, do te vihej krejtesisht ne sherbim te Lidhjes, me prirje thellesisht kombetare. Ishte javore dhe u botua rregullisht per 24 vjet.29 shtator 1879 - Anastas Kullurioti boton Zeri i Shqiperise ne Athine te Greqise, e perjavshme politike, shoqerore e kulturore qe vijoi per 40 numra deri me 1880, ne gjuhen greke dhe pjeserisht ne shqip.20 korrik 1883 - Jeronim De Rada rikthehet ne skene duke botuar La Bandiera dell' Albania (Fiamuri Arberit), e permuajshme politike, shoqerore, kulturore dhe letrare. U botua ne Kozence te Italise ne shqip dhe italisht, me 32 numra deri me 15 nentor 1887.10 gusht 1884 - Shoqeria e Stambollit boton te permuajshme -Drita, e permuajshme kulturore, letrare e arsimore, drejtuar nga Pandeli Sotiri. Shoqeria e Stambollit thirrej shkurt Shoqeria e te shtypurit te germave shqip e drejtuar nga Sami Frasheri dhe me pjesemarrjen e Abdyl Frasherit, Pashko Vases, Koto Hoxhit, Zija Prishtines, Hasan Tahsinit, etj. U hartua nje alfabet i unifikuar, i cili u perdor ne botime deri ne Kongresin e Manastirit. U botuan vetem 4 numra, sepse iu nderrua emri ne Dituria dhe vijoi edhe per 12 numra deri me 1885.7 gusht 1888 - Nikolla Naco boton Shqiptari ne Bukuresht te Rumanise, e perjavshme ne shqip, rumanisht dhe frengjisht. Kishte 4 faqe, dhe vijoi botimin deri me 1903.1891 - Kolegji i Jezuiteve i Shkodres boton ija i zemers s'Jezu Krishtit per 22 vjet me rradhe, gazeta dhe mandej revista me jetegjate shqiptare deri me 1944. Drejtori i pare i saj ishta Jak Jungu, dhe ne te kontribuan mjaft personalitete katolike dhe jo katolike te Shkodres dhe Shqiperise.1 gusht 1896 - Kongresi I Gjuhesor i Karilianos se Kalabrise, nen drejtimin e J. De Rades, boton yIlli i arbereshvet, reviste e permuajshme kulturore, letrare e shoqerore. U botua ne italisht dhe pjeserisht ne arberisht, duke nxjerre gjithsejt 4 numra deri me 1897.Janar 1897 - Anselmo Lorekio boton Kombi shqiptar ne Itali. Ishte e perdyjavshme dhe shkonte nga 4 deri ne 16 faqe, dhe ishte gazeta me jetegjate e arberesheve te Italise, 28 vjet zgjati botimi i saj.25 mars 1897 - Faik Konica boton Albania ne Bruksel te Belgjikes, qe vazhdoi per 12 vjet. Kishte 12, 32, 48 dhe deri 64 faqe kur kishte mjetet e duhura financiare. Ishte e permuajshme politike, kulturore dhe letrare. Ne Bruksel u botua deri me 1903 dhe me nje periodicitet te rregullt, por me vajtjen e Konices ne Londer botimi vijoi rregullisht.10 maj 1897 - Komiteti i Shqiptareve te Rumanise boton te perjavshmen Shqiperia ne Bukuresht te Rumanise deri ne qershor 1899.Ne gazetarine shqiptare, ku Shkodra ze nje vend nderi, mjaft personalitete gjeten nje terren pjellor ne kete qytet per te botuar gazeta dhe revista te ndryshme. Ndoc Nikaj, qe njihet edhe si nje nga romancieret tone te pare, botoi 4 gazeta, duke u bere nje nga emrat me te njohur te gazetarise shqiptare te kohes. Keshtu ne gazetarine e Shkodres hasim si botues e gazetare Hil Mosin, Gjergj Fishten, Mustafa Qullin, Nikolle Ivanajn, Sali Nivicen, Kristo Floqin, Karl Gurakuqin, Lazer Shantojen, Mirash Ivanajn, Harapin, Prennushin, Rroten, Myzafer Pipen, etj.nentor1920 - Marka Pllana boton ne Shkoder Grueja shqyptare, te paren gazete per vajza dhe gra e cila jetoi dy vjet. Kjo gazete mujore botohej nga Komiteti Grueja shqyptare- me qender ne Shkoder dhe dolen 9 numra rregullisht. U mbyll ne fund te vitit 1921.19 nentor 1913 - Botohet e pavarura Taraboshi, gazeta e pare e perditshme, per rreth 3 vjet gjithsejt. Ne te u shkruajt ne gjuhen shqipe dhe ate italiane. Dolen gjithsejt 283 numra, i fundit me 1921. Ky botim kishte varesisht 2 dhe 4 faqe dhe ishte i karakterit informativ. U drejtua nga T. Tocci dhe gazeta u pozicionua si politike dhe shoqerore, ne nje kohe qe per 5 vjet gazeta e nderpreu botimin, duke vazhduar pas nderprerjes.ija i zemers s'Jezu Krishtit Per 22 vjet me rradhe gazete e mandej reviste, me jetegjata deri me 1944.Shumica e gazetave e revistave te Shkodres botohej jo vetem ne shqip, por edhe ne disa gjuhe te huaja. Rekordin duket se e ka mbajtur Hylli i Drites (1913) me shqip, italisht, frengjisht, gjermanisht dhe latinisht.Ne vitin 1944 ne Shkoder botoheshin rregullisht rreth 40 gazeta, revista, buletine, etj.Gazetaria shqiptare ka folur ne gjuhe te ndryshme, pervecv shqipes botimet kane qene ne turqisht, italisht, gjermanisht, frengjisht, latinisht, serbisht, greqisht, rumanisht, bullgarisht....       

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------